6 Şubat 2023 depremlerinin üzerinden yaklaşık iki yıl geçmesine rağmen, Türkiye'nin dış ticaretinde önemli rol oynayan 11 ilin ihracatı 2024 yılında toparlanma gösterdi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, bu illerin toplam ihracatı 2024'te yüzde 6 artışla 19 milyar 209 milyon 997 bin dolara ulaştı. Bu, deprem öncesi seviyeye yaklaşan bir iyileşmeyi gösteriyor. Ancak, küresel ekonomideki olumsuzluklar da göz önüne alındığında, tam bir toparlanmanın 2026 ve sonrasını bulması bekleniyor. Destekleyici politikalar ve iş dünyasının özverisi bu olumlu gelişmede etkili oldu. Türkiye'nin toplam ihracatı ise 2024'te yüzde 2,5 artışla 262 milyar dolara ulaştı. Aralık ayı ihracatı ise 23,5 milyar dolarla tarihi zirveye çıktı.

Depremzede İllerin İhracat Performansı

2024 yılında depremden etkilenen 11 ilin ihracat performansında farklılıklar gözlemlenmiştir. Gaziantep 10 milyar dolarla en yüksek ihracat rakamına ulaşırken, Hatay 3,5 milyar dolar, Adana 3 milyar dolar ve Kahramanmaraş 1,3 milyar dolar ile onu takip etmiştir. Diğer illerin ihracat rakamları ise daha düşük seviyelerde kalmıştır. Yüzde olarak en yüksek artış ise yüzde 34,7 ile Hatay'da görülmüştür. Bu artış, Şanlıurfa (yüzde 14,6), Kahramanmaraş (yüzde 10,8) ve Malatya (yüzde 8,7) tarafından takip edilmiştir. Adana ve Şanlıurfa illeri ise deprem öncesi ihracat seviyelerini aşmayı başarmıştır.

Öne Çıkan Sektörler ve Gelecek Görünümü

Depremzede illerin ihracatında 2024 yılında öne çıkan sektörler arasında hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri (3,7 milyar dolar), tekstil ve hammaddeleri (2,8 milyar dolar), çelik (2,5 milyar dolar) ve kimyevi maddeler ve mamulleri (2,1 milyar dolar) yer almaktadır. Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri (GAİB) Koordinatör Başkanı Fikret Kileci, tam anlamıyla normale dönüşün 2026 ve sonrasını bulacağını belirterek, Suriye'de barışın sağlanmasının bölgeye, özellikle Gaziantep'e olumlu etki edeceğini vurgulamıştır. Kileci, iş gücü kaybının bölge ekonomisine en büyük darbeyi vurduğunu, ancak Gaziantep gibi üretim merkezlerinin nispeten daha az zarar gördüğünü ifade etmiştir. Bölgenin sürdürülebilir üretim ve beşeri sermayeye yatırım yaparak gelecekteki başarısını garanti altına alabileceği vurgulanmıştır.

Depremin İhracat Üzerindeki Etkisi ve To

2022 yılında 20 milyar 509 milyon 931 bin dolar olan depremden etkilenen 11 ilin toplam ihracatı, 2023'te 18 milyar 144 milyon 873 dolara gerilemişti. Bu gerilemenin ardından 2024'teki yüzde 6'lık artış, bölgenin direncini ve toparlanma gücünü göstermektedir. Ancak, Kahramanmaraş, Malatya ve Hatay gibi üretim merkezlerinde yaşanan ağır hasarlar hala etkilerini göstermektedir. Bölgenin lokomotifi konumundaki Gaziantep'in üretim tesislerindeki hasarın sınırlı kalması, ihracat rakamlarının daha fazla düşmesini engellemiştir. Uzun vadeli toparlanma için sürdürülebilir üretim, beşeri sermayeye yatırım ve Suriye'deki barışın sağlanması önem taşımaktadır.